Yatirim Ortaminin İyileştirilmesi Amaciyla Bazi Kanunlarda Değişiklik Yapilmasina Dair Kanun

               Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 9 Mart 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yapılan değişikliklerde dikkat çeken hususların başında ticaret şirketlerinin bir takım harçlardan muaf tutulması ve muhtelif kanunlarda noterlere bırakılmış olan tasdik yetkisinin kaldırılarak ticaret sicil müdürlüklerine bırakılması olmuştur. Bunun yanı sıra Kat Mülkiyeti Kanunu’nda değişiklikler yapılmış, belediyelerin gelirleri, elektronik altyapı ve e-Belediye sistemi hakkında farklı düzenlemelere yer verilmiştir.

KAPSAM

Vergi Usul Kanunu’nun 223. Maddesinde Yapılan Değişiklik:

• Kanunun 2. Maddesiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 223. Maddesinin 3. Fıkrasında değişiklik yapılmıştır. Madde ile anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında defterlerinin noterler veya ticaret sicili memurları tarafından tasdik edilmesine yönelik düzenlemede değişiklik yapılarak işbu tasdik işlemini gerçekleştirme yetkisi münhasıran şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret sicil müdürlüklerine bırakılmıştır.

Harçlar Kanunu’nun 123. Maddesinde Yapılan Değişiklik:

• Kanunun 3. Maddesiyle Harçlar Kanunu’nun 123. Maddesinin 3. Fıkrasında yapılan değişiklikle kooperatifler de anonim ve limited şirketler gibi maddede sayılı kuruluş, pay devri, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nevi değişiklikleri nedeniyle yapacakları işlemler dolayısıyla harç ödemekten muaf olacaktır.

Kooperatifler Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler:

• 1163 s. Kooperatifler Kanunu’nun 2. Maddesinde değişiklik getiren 7. Madde ile defter tasdikindeki duruma benzer şekilde ana sözleşmenin noter huzurunda imzalanması zorunluluğu kaldırılmış ve bu işlemin artık ticaret sicili müdürlüğünde gerçekleştirileceği belirtilmiştir. Kanunun ilgili maddesinde kuruluş aşamasında kooperatiflere ait anasözleşmenin ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personel huzurunda imzalanması gerektiği belirtilmiştir.
• Kanunun 8. Maddesi ile Kooperatifler Kanunu’nda yapılan değişiklikle kooperatif yönetim kurulunun, kooperatifi temsile yetkili kılınan kimselerin isimlerini ve imzalarını ticaret siciline bildireceği ve bu yetkiye dayanak olan kararları ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personele tasdik ettireceği düzenlenmiştir. Önceden bu konuda noterlere ait olan yetki de değişiklikle ticaret sicil müdürlüklerine bırakılmıştır.

Kat Mülkiyeti Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler:

• Kanunun 4. Maddesiyle Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 10. Maddesinin 4. Fıkrası değiştirilmiş ve değiştirilen fıkradan sonra gelmek üzere maddeye iki yeni fıkra eklenmiştir. Kanuna eklenen ilk fıkra ile arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen kat karşılığı inşaat sözleşmesi, kat karşılığı temlik sözleşmesi ve bağımsız bölümlerin taksimine ilişkin noterlik sözleşmesine istinaden inşa edilecek olan binalara ilişkin cins değişikliği, kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisi işlemlerinin yüklenici tarafından talep edilmesi halinde ilgili idare tarafından yapılacağı, tapuya tescil işlemlerinde elektronik ortamda düzenlenen ve ilgili idare tarafından onaylı mimari proje ile yönetim planının esas alınacağı ve mimari proje ile yönetim planında malik imzasının aranmayacağı belirtilmiştir. Eklenen ikinci fıkra ile de yapı kullanma izin belgesine bağlanan binaların cins değişikliğine ilişkin tescil bildirimi ve eki belgelerinin, bu belgeleri düzenlemeye yetkili idareler tarafından kadastro müdürlüklerine gönderileceği, gerekli teknik işlemlerin de tapu ve kadastro idarelerince tamamlanacağı düzenlenmiştir.
• Ayrıca Kanun’un 5. Maddesiyle Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 12. Maddesinde değişiklik yapılmış ve kat mülkiyetinin kurulması sırasında istenen belgelerden olan mimari proje ile yapı kullanım izin belgesinin anagayrimenkulün maliki veya bütün paydaşlarının imzaları alınarak onaylanacağı ve elektronik ortamda tapu müdürlüğüne gönderileceği belirtilmiştir.

Belediye Gelirleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklik:

• Kanunun 10. Maddesiyle Belediye Gelirleri Kanunu’nun 79. Maddesinde gerçekleştirilecek değişiklikle Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde umumi hizmet alanlarında yapılacak kazı işlemleri için belediyece verilecek altyapı kazı izni, harca tabi olacak. Getirilen düzenlemelere göre bu kapsamda verilecek altyapı kazı izinleri için ilgili belediyeden altyapı kazı izni belgesi alınacak. Altyapı kazı alanı ile kazı sırasında diğer altyapı tesislerine zarar verilmesi halinde bu tesisler kazıyı yapan tarafından eski haline getirilecek fakat alan tahrip tutarının peşin yatırılması veya alan tahrip tutarı kadar teminat verilmesi halinde kazı alanı belediyece de kapatılabilecektir.

Gümrük Kanunu’nda Yapılan Değişiklik:

• Kanunun 12. Maddesiyle Gümrük Kanunu’nun 218. Maddesine ekleme yapılmıştır. Buna göre Buna göre, Türkiye ile diğer ülkeler arasında deniz ve hava yoluyla yapılan eşya ve yolcu taşımalarında yararlanılan deniz ve havalimanlarını işleten kuruluşlar ile geçici depolama yeri işleticileri; gümrüklü sahalarda bulunan eşya ile ilgili tahmil, tahliye, ardiye, saha içi taşıma ücretleri ve benzeri masrafların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen azami bedellerine uymakla yükümlü olacaklar. Azami bedellerin belirlenmesinde ise özelleştirme uygulamaları çerçevesinde yapılan sözleşmelerde yer alan düzenlemeler Bakanlık tarafından dikkate alınacaktır. Son olarak Bakanlıkça belirlenen azami bedellere uyulmaması halinde, her bir işlem için 5 bin lira usulsüzlük cezası uygulanacağı da ayrıca düzenleme altına alınmıştır.

Yapı Denetimi Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklik:

• Kanunun 14. Maddesiyle Yapı Denetimi Kanunu’nda gerçekleştirilen değişiklikle yapı ruhsatının imzalanması yükümlülüğü, yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasından kaldırılmıştır.

E-Belediye Sistemi Geliyor

Yeni kanun değişikliği veri saklanması, iletimi paylaşımını kolaylaştırmak adına belediyeler tarafından “e-Belediye” bilgi sistemi kullanılmasını öngörmüştür. Diğer yandan e-Belediye bilgi sistemini kurmaya, işletmeye, veri saklama, veri iletimi ve veri paylaşımıyla ilgili politikaları tespit etmeye ve bu sistemle ilgili merkezi hizmet standardizasyonu oluşturmaya yetkili kurum olarak İçişleri Bakanlığı belirlenmiştir. Bu sistemin hayata geçmesiyle, vatandaşların belediye hizmetlerinden elektronik veya mobil imza ile yararlanmasına imkan sağlayacak altyapı oluşturularak kesintisiz yerel hizmet sunumu beklenilmektedir. Bu şekilde bankalar ile anlık veri transferi sağlanarak, vatandaşların vergi ve fatura gibi ödemelerini bu sistem üzerinden yapabilmesi mümkün olabilecektir.
Bakanlıkça e-Belediye bilgi sisteminin tamamlanmasının ardından belediyeler gerekli verileri 1 (bir) yıl içerisinde aktarmakla yükümlü olacaktır.

İşyeri Bildirgesinin Verilmesinde Kolaylık:

• Şirket kuruluşlarının tescil işlemini takiben ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’na yapmaları gereken işyeri bildirgesi verme yükümlülüğü kolaylaştırılarak doğrudan ticaret sicil memurluklarına yapılan bildirimin kuruma yapılmış sayılması hükmü getirilmiştir. Yapılacak bildirimin kapsamı ise Başkanlık tarafından belirlenecektir.
  Ayrıca Kurumun yetkisinde olmak üzere, SGK kapsamında çıkarılan her türlü bilgi ve belgenin bilgi işlem sistemine aktarılabilmesi ve bunun ilgili kişilere verilebilmesi hükmü getirilmiştir.

Tapuda Tescile Tabi İşlemlerin Elektronik Ortamda Tesisi:

• Tapu Müdürlükleri tarafından tescile tabi işlemlerin ilgili yargı mercii, kurum veya kuruluşun talebine bağlı olarak doğrudan elektronik ortamda tescili, terkini veya tadili yapılabilecektir. Bu düzenleme özellikle haciz, satış şerhi gibi işlemlerin mevcut elektronik altyapının geliştirilmesi ile talep edenin tercihine bağlı olarak elektronik ortamda gerçekleştirilebilmesine zemin hazırlamaktadır.

6102 Sayılı TTK’ya İlişkin Değişiklikler

TTK’ya ilişkin önemli değişiklikleri içeren söz konusu değişiklik paketinin kapsamı aşağıdaki başlıklar altında sayılabilir:

• Ticaret Ünvanı Tescilinde Noter Onayı Kalkıyor

  TTK Madde 40, f2 hükmü değiştirilerek tacirin “ticaret ünvanı ve bunun altına atacağı imzayı notere onaylattırdıktan sonra sicil müdürlüğüne verir” ifadesindeki notere onaylatma şartı kaldırılmış ve “sicil müdürlüğü personeli huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle imza beyanı verilmesi” usulü getirilmiştir. Böylece artık tacirlerin ticaret ünvanı noter aracılığıyla değil doğrudan ticaret sicil müdürlüğü huzurunda yapılacak ve imza beyanı verilmesi yazılı beyanda bulunmak suretiyle sağlanacaktır.

• Defter Tutma Yükümlüğüne İlişkin Olarak

  Yapılan değişiklik ile TTK madde 64, f3, c5 defterlerin açılışının tescil sırasında ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilmesi hükmü kaldırılmış ve söz konusu imkanın sadece anonim ve limited şirketler için tanınmasına ilişkin yeni bir hüküm eklenmiştir.
  Ayrıca aynı fıkranın 7’nci cümlesinde yer alan elektronik ortamda defter tutulması halinde açılış ve kapanış için “noter onayı aranmayacağı” hükmü şüpheye yer bırakmamak adına genişletilmiş ve “noter veya ticaret sicil müdürlüğü onayı aranmaz” şeklinde değiştirilmiştir.

• Anonim Şirket Genel Kuruluna Temsilci Atanmasına İlişkin Olarak

  6102 Sayılı Kanunun 428, 430 ve 431 hükümleri kaldırılmıştır. Artık anonim şirket genel kurul organının temsilci ataması durumunda bağımsız bir üçüncü kişi teklifi zorunluluğu ve buna ilişkin bildirge ve bildirimlerin yapılması yükümlülüğü ortadan kalkmıştır. Böylece özellikle amacı halka açık anonim şirketlerde paysahiplerinin tek seçenekle ve bir oldu bitti ile karşı karşıya kalmalarına engel olmak ve paysahipleri demokrasisinin kurulmasını sağlamak olan madde 428 hükmü ve ona ilişkin 430, 431 hükümleri uygulanmayacaktır.

• Limited Şirket Sözleşmesinin Şekline İlişkin Noter Onayı Kalkıyor

6102 Sayılı Kanunun 575’inci maddesi değiştirilmiş ve noter onayı şartı kaldırılmıştır. Kanunun önceki hükmü limited şirket esas sözleşmesine ilişkin olarak yazılı olma şartının yanında, noterce onaylanma veya sicil müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanma şekil şartları ön görmekte iken yapılan değişiklik ile yazılılık şartı korunmakla birlikte limited şirket esas sözleşmelerinin noterce onaylanmasına ilişkin hüküm kaldırılmış ve sadece ticaret sicil müdürlüğü personeli huzurunda imzalanması şartına bağlanmıştır. Bu anlamda huzurunda imzalanan kişi bakımından da bir değişikliğe gidilerek sicil müdürü veya müdür yardımcısının gözetiminin aranmadığı ve müdürlük personeli ifadesinin yeterli görüldüğü anlaşılmaktadır.
Paralel olarak madde 585’de tanımlanan limited şirketin kurulma anı “..sözleşmenin ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personelin huzurunda imzalandığı…” ve madde 587 şirket esas sözleşmesinin tescil ve ilanına ilişkin sürenin başlangıç anı “..sözleşmenin ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personelin huzurunda imzalandığı tarihi izleyen…” şeklinde değiştirilmişlerdir.

• Limited Şirket Pay Bedellerinin Ödenmesine İlişkin İstisna

  Ayrıca 6102 Sayılı TTK madde 585’teki değişiklikten önce limited şirket pay bedellerinin ödenmesine ilişkin hükümler anonim şirket hükümlerine kıyasen uygulanmakta idi. Ancak yapılan değişiklikle bu genel hükme “anonim şirketlerde nakden taahhüt edilen payların itibari değerlerinin en az yüzde yirmibeşinin tescilden önce ödenmesi şartının limited şirketler için uygulanmayacağı” istisnası eklenmiştir.

• Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’na İlişkin Değişiklikler:

Yapılan değişiklikle rehnin kapsamı genişletilmiş kanunun 5’inci maddesine eklenen “p) Benzeri her türlü taşınır varlık ve hak” bendi ile her türlü taşınır ve hak üzerinde rehin hakkı tesisi kurulmasına imkan tanınmıştır. Bunun yanında rehin edilen taşınır varlığın gelecekteki her türlü faiz, sigorta gibi hukuki getirileri ile doğal ürün ve ikamesi mallar, taşınır varlık ile birlikte doğrudan rehin kapsamına dahil edilmiştir.
Ayrıca rehin alacağının son bulması halinde 3 (üç) gün içinde alacaklı tarafından rehnin terkin edilmesini öngören madde 15 hükmü değiştirilmiş, bu süre yabancı ülke hukukuna tabi alacaklılar için 30 (otuz) Türk hukukuna tabi alacaklılar için 15 (onbeş) güne çıkarılarak alacaklının borç tutarının onda biri oranında idari para cezasına mahkum olması zorlaştırılmıştır.

KANUNUN YÜRÜRLÜK TARİHİ

• Anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında yaptırmak zorunda oldukları defter tasdikleri, ticaret sicili müdürlüklerince yaptırılacağına yönelik düzenleme 15 Mart’ta,
• Belediyelerin-e-Belediye bilgi sistemi ile ilgili çalışmalarına yönelik madde ilandan itibaren 6 ay sonra,
• Kanunun diğer maddeleri ise ilan tarihi olan 9 Mart itibarıyla yürürlüğe girmiş bulunuyor.

Musab Güneş

Sanal Hukuk Platformunun kurucuları arasında yer alan Musab; Platformun Genel Yayın Editörü konumundadır.

İletişim: musab.gunes@sanalhukuk.net